پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق گفت: آمارهای ارائه شده در خصوص میزان رشد پایه پولی و حجم نقدینگی نشان می‌دهد تورم بالا در سال آینده نیز مهمان اقتصاد ایران خواهد بود.​

ماندگاری طولانی یک پدیده مخرب، همواره این سؤال را ایجاد می‌کند که ذینفعان این پدیده چه کسانی هستند. تورم دورقمی، مهمترین ویژگی اقتصاد ایران در نیم‌قرن اخیر است که چنین مصیبتی را کمتر کشوری در مدت زمانی چنین طولانی به خود دیده است به ویژه اینکه اخیرا از میانگین بلندمدت حدودا ۲۰ درصدی به میانگین خطرناک بالای ۴۰ درصد شیفت کرده است. آیا ذینفعان این پدیده توانسته‌اند یا اصولا می‌توانند مانع شکل‌گیری اراده واقعی برای مواجهه علمی با آن شوند؟ آن هم در زمانی که واکسن تورم بیش از ۴۰ سال است که در دسترس است؟

«کشور افغانستان، دولت بزرگ با هزینه‌های فزاینده ندارد، در ضمن، وام بانکی افغانستان مثل ایران نیست و مانند نظام بانکی ایران درگیر ناترازی فزاینده بانکی نشده است. متاسفانه ساختار نظام بانکی ما که درگیر بنگاه داری هم شده است، موجبات انجماد منابع را ایجاد می‌کند و هرچه انجماد منابع بانکی بالاتر می‌رود، اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی نیز بیشتر می‌شود و خود تبدیل به ابزار تشدید ناترازی بانک‌ها و رشد نقدینگی را فراهم می‌کند.»

سعید لیلاز گفت: در شرایط فعلی با توانایی ساخت بمب اتمی ایران امن‌تر است. فراموش نکنید، اسراییل در حال تجربه بدترین پیچیدگی‌های داخلی خودش است و نظام سرمایه‌داری غرب هم به همچنین. جهان بسیار جهان ناامنی است. در این شرایط با هیچ قراردادی با هیچ کوتاه آمدنی با هیچ مصالحه‌ای با هیچ توافقی، نمی‌توانی حیات خودت را تضمین کنی. حیاتی که در تمام نیم هزاره قبل، در تمام پانصد قبل براساس حفظ موازنه قوا و قدرت درونی تو شکل گرفته‌بود. موازنه قوا یعنی چی؟ شاه هم در ده سال آخر همین کار را می‌کرد دیگر، می‌دید که غرب به ما احتیاج دارد، می‌چرخید به سمت شرق، می‌دید شرق به ما احتیاج دارد، می‌چرخید به سمت غرب. چرا ما الان این کار را نکنیم ما هم الان همین کار را می‌کنیم.

در حال حاضر شرکت نفت به دلیل دولتی بودن اصولاً هدف، مأموریت و چشم اندازی غیر اقتصادی دارد و در ارزیابی عملکرد این شرکت درآمد زایی و سودآوری هیچ جایگاهی نداشته و متعاقباً مدیران هم بیشتر با معیار‌های سیاسی انتخاب و ارزیابی می‌شوند. درحالیکه با خصوصی شدن شرکت، معیار عملکرد شرکت و مدیران شفاف و تک بعدی شده و تنها به میزان سود تقسیم شده در پایان سال بستگی خواهد داشت. بر أساس مطالعات انجام شده در داخل وخارج کشور، خصوصی سازی شرکت‌های دولتی منجر به افزایش مستمر و معنی دار راندمان، میزان فروش و سودآوری شرکت‌ها شده است.

نقدینگی به دارایی‌های نقدی شما گفته می‌شود. اسکناس‌هایی که برای خرید مایحتاج، روزانه توی کیف پولتان می‌گذارید نقدترین دارایی‌های شما هستند. هرچه بتوان سریع‌تر دارایی را بدون به‌وجود آوردن تغییر بسیاری در ارزش آن، به‌پول نقد تبدیل کرد، نقدینگی آن بیشتر است. برای مثال شما براحتی می‌توانید پول‌های نگهداری شده در حساب سپرده خود را به اسکناس تبدیل کرده و خرج کنید، اما نمی‌توانید آپارتمان خود را به همین سهولت نقد کنید؛ بنابراین نقدینگی حساب سپرده از املاک و مستغلات بیشتر است.

انحرافی‌ترین برداشت از افزایش ۵۰ درصدی مالیات را می‌توان در تعریف سرفصل‌های جدید مالیاتی جستجو کرد. در حالی که بهترین راهکار در پیاده سازی سیستم‌های مکانیزه، یکپارچه و هوشمند مالیات ستانی و ممانعت از فرار مالیاتی است. در این بین باید تا جای ممکن جلوی فساد احتمالی ممیز‌های مالیاتی و فعالیت‌های سلیقه‌ای آن‌ها ایستاد. شاخص‌هایی که بعید می‌دانیم سازمان مالیاتی کشور با توجه به ضعف شدید در نیروی انسانی متخصص، عادت به فعالیت‌های سنتی و بروکراسی محور حداکثری و در نهایت ممیز سالاری حاکمبر سازمان با پتانسیل فساد و حاشیه روی بالا، توان اجرای آن را داشته باشد. منتظر دریافت توضیحات یا خبر‌های امیدآفرین از سازمان مالیاتی کشور هستیم.

فرشاد مومنی مطرح کرد: سهم شوک نرخ ارز و حامل‌های انرژی در رشد نقدینگی از سهم کسری بودجه‌ دولت بزرگ‌تر است.

رییس موسسه دین و اقتصاد اظهار داشت:مافیا‌ها و گروه‌های ذی‌نفع کشور را هل می‌دهند به سمت شوک درمانی، بدهکار کردن بیشتر حکومت و انحطاط بیشتر تولید!

فرشاد مومنی استاد دانشگاه و اقتصاددان گفت: صرف نظر از آن ماجرا‌های باندی و جناحی مسئله‌ی اساسی‌تر، مسئله‌ی کشور، مردم و آینده‌ی ما است که به ما نهیب می‌زند و می‌گوید باید به این‌ها بفهمانیم که گرفتاری کشور به صرف جابجایی افراد حل و فصل نمی‌شود. ما نقصان‌های معرفتی و فساد و نابرابری شکنندگی‌آوری را تجربه می‌کنیم که باید فکری برای آن‌ها کنیم.

چرا بازار‌های پولی و مالی در ایران درگیر نوسان شدید هستند این سئوالی بود که ۱۴ کارشناس در کلاب‌هاوس بدان پاسخ دادند.

حجم پول در پایان تیر ماه ۱۴۰۰ به ۷۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده است، در واقع حجم کل مسکوکات، اسکناس و سپرده‌های دیداری موجود در اقتصاد ایران ۷۵۰ هزار میلیارد تومان است.

دکتر رسول بخشی دستجردی بیان کرد: مادامی که نرخ رشد نقدینگی از نرخ ورود ارز به بازار بالاتر باشد، نگه داشتن قیمت ارز به طور ثابت برای یک مدت زمان مشخص، منجر به سرکوب ارزی می‌شود.

در ماه‌های اخیر شاهد رشد نقدینگی در کشور بوده‌ایم، از سویی نرخ سود بین بانکی روندی کاهش داشته است و این کاهش نرخ سود بانکی زمینه ساز تورم جدید در اقتصاد کشور خواهد شد؛ زیرا پول‌های سرگردان وارد بازار املاک، خودرو و ... می‌شود و دلالی دوباره افزا

یک ماه تا پایان دولت روحانی باقی مانده است، اما تلاش‌های مسئولان دولتی برای تحویل کشور در فاجعه بارترین وضعیت ممکن به دولت بعدی ادامه دارد. یکی از مهم‌ترین مصادیق این موضوع، تلاش دولت بخصوص سازمان برنامه و بودجه برای تصویب لایحه دائمی شدن متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با شاغلان است.

طی این سال‌ها اقتصاد ایران تنها با افزایش قیمت‌ها و کاهش اشتغال به قابلیت سازگاری با اثر تحریم‌ها دست یافته است، اما در عمل این مدل از تطبیق و سازگاری بدلیل اقتصاد انعطاف ناپذیر و سیاست ورزی نامناسب باعث اعمال فشار‌های سنگین اقتصادی بر طبقات فرو دست جامعه شده است.

در حالی که برخی مخالفان مالیات بر عایدی سرمایه مدعی‌اند که این پایه مالیاتی، از تورم سود می‌برد و درنتیجه تورم زاست، اما حقیقت این است که این مالیات از ایجاد تورم جلوگیری می‌کند.

رشد فزاینده نقدینگی یکی از مهمترین چالش‌های کشور است که معیشت مردم را با چالش جدی مواجه کرده و قدرت خرید مردم را به شدت کاهش داده است. رشد فزاینده نقدینگی عامل مهم تشدید تورم است و انتظار می‌رود کاندیدا‌های ریاست جمهوری برنامه خود برای مهار آن را اعلام کنند.

آزاد شدن بخشی از پول‌های بلوکه شده، فروکش کردن انتظارات جهشی، افزایش صادرات، کاهش هزینه در نقل و انتقالات ارزی و تقویت حساب سرمایه به ثبات بازار ارز کمک و سمت عرضه آن را تقویت می‌کند که در روز‌های اخیر روند کاهشی نرخ دلار گویای آن است؛ بنابراین می‌توان چشم‌انداز کاهشی و ثبات بازار ارز را حداقل برای کوتاه مدت یا میان مدت متصور شد.